Geschiedenis Noord-Holland
Holland was dit belangrijkste gewest betreffende een Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werden de Bataafse Republiek uitgeroepen. Na de staatsgreep betreffende 21 januari 1798 werden op 23 april 1798 de Acte aangaande Staatsregeling aangenomen, waarmee een antieke gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. De republiek werd onderverdeeld in acht departementen met zo heel wat geoorloofd gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
het departement betreffende Texel
dit departement van de Amstel
het departement met de Delf
Ernaast lagen tevens dit departement van de Schelde en Maas en het departement met de Rijn deels op Hollands grondgebied.
Uiteindelijk voldeed de nieuwe opstelling ook niet en na een instelling in 1801 met het Bataafs Gemenebest werden dit departement Holland ingesteld volgens de oude gewestelijke grenzen betreffende Holland. In 1806 werden dit Bataafs Gemenebest vervangen door het Koninkrijk Holland. Dit jaar daarop werd het departement Holland opgedeeld in het departement Amstelland (overeenkomend betreffende Noord-Holland) en dit departement Maasland (overeenkomend betreffende Zuid-Holland). Nadat in 1811 het Koninkrijk Holland bij dit Franse Keizerrijk werden gevoegd, werden Amstelland bij Utrecht gevoegd tot het département de la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werd Maasland omgedoopt tot département des Bouches-de-la-Meuse - Monden betreffende een Maas.
Na een Fransen einde 1813 uit Holland gevlucht waren, was de indeling aanvankelijk ongewijzigd. Met een Grondwet betreffende 29 maart 1814 werden een departementen verwisselen via provinciën ofwel landschappen. Zuiderzee en Monden van de Maas werden verenigd in de provincie Holland. Via minister Van Maanen werd in de grondwetcommissie nog de naam Holland en West-Friesland voorgesteld "om aan het verlangen aangaande achtenswaardige Noordhollanders ... toe te geven", maar dit werd via een rest betreffende een commissie verworpen.[2]
De nieuwe provincie kreeg in 1814 2 gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam met de voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen terug aangaande Friesland naar Holland, maar een deel betreffende Hollands Brabant was voor Noord-Brabant en in 1815 werden tevens dit laatste Hollands Brabant, nederland met Altena, voor Noord-Brabant gevoegd. Tenslotte werden in 1820 een grens met Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Om de dominantie te verminderen werden Holland bij de grondwetsherziening van 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. De noodzakelijkheid hiertoe werden in Zuid-Holland ook niet gevoeld. In Noord-Holland gold dit wel in sterke mate vanwege Amsterdam, dat in 1838 het provinciaal gerechtshof aan zich voorbij zag gaan ten gunste van Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd voor een overheersende staat over Amsterdam en drong men met op de genezing met een verdeling zoals deze was tussen het Noorder- en Zuiderkwartier vanwege 1795. Hier werd echter niet met tegemoetgekomen. Na een Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werden deze bij Noord-Holland gevoegd, waarop Zuid-Holland in 1864 het grootste deel van de gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden een eilanden Vlieland en Terschelling bij de provincie Friesland ingedeeld.[3] Dit voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit over Noord-Holland.
Om 2010 tot 2012 was daar enig tijd sprake betreffende een samenvoeging aangaande de provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werden overduidelijk dat deze organiseren betreffende de baan bestaan.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto betreffende dit Noorderkwartier, de IJsselmeerpolders en een deel over Friesland
Noord-Holland bestaan grotendeels uit ons kopvormig schiereiland tussen de Noordzee, een Waddenzee en dit IJsselmeer. In het zuiden grenst de provincie met Zuid-Holland en Utrecht, in het oosten door middel met een Houtribdijk en Hollandse Brug aan een provincie Flevoland en in het noorden door middel met de Afsluitdijk aan een provincie Friesland.
De provincie mag geraken onderverdeeld in een noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en ons zuidelijk deel, waarbij dit Noordzeekanaal (en in vroegere tijden het IJ) indien grens werkt.
Ten zuiden betreffende het Noordzeekanaal liggen een stedelijke gebieden betreffende Amsterdam, Haarlem, de Haarlemmermeer betreffende een luchthaven Schiphol en tevens dit Gooi, evenals een dichtbevolkt gebied, doch met een landschappelijk volkomen ander karakter (bosrijk en niet volkomen vlak).
Ten noorden aangaande het Noordzeekanaal bevinden zichzelf de Zaanstreek en verschillende, kleinere, delen en dorpen. De dichtstbevolkte zone loopt tot wat voorbij de plaats Alkmaar. Er bevinden zich in dit deel van een provincie verder landelijker gebieden: Waterland, de grote droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en totaal in het noorden een Kop met Noord-Holland betreffende dit uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, het voormalige eiland Wieringen en het waddeneiland Texel.
De westkust betreffende een provincie is grotendeels via duinen beschermd. Op deze plaats liggen bekende badplaatsen indien Zandvoort, IJmuiden, Wijk aan Zee, Egmond met Zee en Bergen. Daar waar een duinen via een Noordzee waren verzwolgen, werden een Hondsbossche Zeewering aangelegd.
Een regio tussen Haarlem, Velsen (met allebei de zijden van het Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar heet Kennemerland. Een deel met Kennemerland vormt een IJmond, betreffende een Hoogovens en verschillende industrie: dit is het westelijk gebied aangaande het Noordzeekanaal, met zodra zijn antwoord middelpunt een haven en sluizen van IJmuiden. Ten noorden van Kennemerland ligt de oude marktplaats Schagen en op de noordpunt aangaande het schiereiland de marinehaven Den Helder, daarnaast veerhaven vanwege Texel.
Aan de oostkust liggen historische steden ingeval Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en tevens dit eiland Marken en een opmerkelijke vissersplaats Volendam.
Een voornaamste binnenwateren in Noord-Holland zijn het IJ (ooit een zeearm) en het Noordzeekanaal met de daarin, alang dan niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en het Noordhollandsch Kanaal en het Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland worden meerdere dialecten gesproken. Landelijk geniet het Amsterdams de meeste bekendheid, dat behalve in Amsterdam ook in steden indien Alkmaar, Purmerend en Hoorn veel is te horen, omdat hier veel Amsterdammers wonen. De meeste organische dialecten vindt men op dit platteland. Op welke manier noordelijker men komt, op welke manier verdere dit lokale dialect met een standaardtaal afwijkt; in het bijzonder het Tessels en het Wierings hebben een heel eigen karakter.
Precies zodra in verschillende dialectgebieden kan zijn in Noord-Holland sprake met ons teruggang met een dialecten. Toch zijn sommige dialecten alsnog opvallend vitaal. Betreffende name dit Volendams is ter plaatse alsnog enorm doorgaans gesproken. Overige dialecten, zoals het Aalsmeers, zijn nagenoeg verdwenen.
Dit IJ kan zijn vanouds ons barrière en het blijkt tevens uit de dialecten. De dialecten ten noorden over dit IJ bestaan een meest afwijkende.
Onder het IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te beluisteren)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
Een dialecten ten zuiden betreffende het IJ en Noordzeekanaal lijken meer op de dialecten over Zuid-Holland en geraken taalkundig ook dikwijls ingeval Zuid-Hollands beschouwd. Wel nemen de traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts ons overgangspositie in, betreffende ook Noord- mits Zuid-Hollandse kenmerken. De Gooise dialecten, die intern vrij divers bestaan, blijven in de Utrechtse groep.
Boven dit IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
Een dialecten over vanouds geïsoleerde gemeenschappen wanneer Volendam, Egmond ofwel de Waddeneilanden hebben ons enorm eigen ontwikkeling doorgemaakt en zijn op enkele punten enorm conservatief gebleven, waar ze zich op verschillende punten juist opvallend beschikken over vernieuwd en daardoor zeer scherp over een omliggende dialecten zijn kunnen afwijken.
Een ordening aangaande de dialecten boven dit IJ is problematisch en is aanleiding geweest tot verscheidene polemieken in een taalwetenschap. Dikwijls is op een verwantschap met het Fries gewezen: betreffende name een conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) hebben heel wat geniepig met het Fries. Heel wat onderzoekers vermoedden een Fries substraat: de oorspronkelijke taal zou Fries bestaan geweest. Het Hollands zou dat Fries pas laat verdrongen hebben en bezit het nimmer volstrekt kunnen vervangen, waardoor Friese vormen en constructies alsnog voortleven in de dialecten. Ofschoon deze theorie veel aanhang bezit, wordt ze door verschillende taalkundigen betreffende de hand gewezen en zullen de Friese vormen eerder op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV kan zijn een overheids-NV, gesticht op 5 juli 2004, met een Provincie Noord-Holland wanneer enige aandeelhouder. Een bedrijf zorgt in opdracht aangaande een besturen betreffende de recreatieschappen wegens de ontwikkeling, vatbaarheid, dit beheer en onderhoud over 6 recreatiegebieden in Noord-Holland: Het Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Milieu Noord-Holland
In Noord-Holland zijn een paar grote nationale parken: het Nationaal Park Duinen met Texel (de gehele westzijde met Texel) en het Nationaal Park Zuid-Kennemerland (een brede duinstrook aangaande Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Daarnaast bestaan er in Noord-Holland ons tiental andere via Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder het Noordhollands Duinreservaat (over Wijk met Zee tot Schoorl), de Schoorlse Duinen en een Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte zijn daar in Noord-Holland nog ettelijke andere vollere en kleinere natuurgebieden, zoals dit Goois Natuurreservaat, de Hulk, dit Naardermeer, het Balgzand en een Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. plaats via Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland vanwege dit hoofdartikel over het item.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland kan zijn vanaf de zomer ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort